همانطور که در مرحله ی قبل مطرح شد بعد از عملیات تخریب و گودبرداری، ساخت فونداسیون یا پی پیش درآمد می گردد. فونداسیون قسمتی از سازه می‌باشد که بار و تنگنا وارد از نقاط گوناگون ساختمان و وانگهی بارهای اضافی را به زمین انتقال می دهد.
فونداسیون بخشی از ساختمان می باشدکه وظیفهٔ انتقال توان از ستون به زمین و خاک اطرافش را بر دوش دارد بر اساس نوع ساختمان و میزان قوای وارده و وزن ساختمان، بافت لایه هاو نوع خاک زمین و شرایط آب و هوایی ناحیه :می نا تیپ و ابعاد شالوده را برگزیدن و مشخص نمود. عمق، طول و پهنا فونداسیون ها به وزن ساختمان، تعداد طبقات و جنس خاک بستگی دارد.
پیاده سازی نقشه روی زمین :
هدف از پیاده کردن نقشه ساختمان انتقال طرح از روی کاغذ بر سطح زمین است و در این مرحله از اجرا عملیاتی عکس عملیات جاسازی نقشه سپریدن می گیرد که در اصطلاح به آن عملیات پیاده کردن نقشه ساختمان می گویند. در این مرحله محل دقیق ی ها و ستون هـای ساختمان و ابعاد آنها روی زمین مشخص گردد، لذا عملیات باید با دقت زیادی اتمام شود و زوایا و اضلاع به دقت مهار شود. در موقع پیاده کردن نقشه ساختمان از پلان پی کنی بهره‌گیری می شـود.در پروژه های کبیر مهندسی عمران این شغل توسط مهندس نقشه بردار و به کمک دوربین های نقشه برداری سپریدن می پذیرد، ولی در پروژه های حقیر عمرانی این کار با متر و ریسمانکار به راحتی قابل اجرا است.
اجرای بتن مگر یا بتن نظافت :
لایه ای از بتون با درصد سیمان مختصر و سنگ های دانه ریز به عنوان بتن پاکیزگی در زیر تمام فونداسیونهای بتن مسلح ریخته میشود. وظیفه لایه مگر این است که حفره های ضعیفی را که هنگام حفاری و هموارسازی پدید می آیند پر کرده و سطح کاملا ترازی را به وجود آورد که بتوان آرماتوربندی را بر روی آن کار گذاشت.
در این مرحله بعد از پیاده سازی نقشه، یک لایه بتن در روی خاک زمین به اندازه شناژ ها و پی انجام می گردد.
بتن مگر قبل از بتن ریزی اصلی به ضخامت ۱۰ – ۱۵ سانتی متر و با عیار۱۵۰ کیلوگرم سیمان در متر مکعب اجرا میشود.
دلایل اجرای بتن مگر:
۱) برای جلوگیری از آلوده شدن و جذب آب بتن اصلی شالوده
۲) برای ایجاد سطحی صاف و مسطح برای بتن ریزی شالوده (رگلاژ کف پی)
اجرایی آرماتور بندی فنداسیون :
با توجه به پلان فنداسیون و دتایلهای آن شمار رغبت گردهای طولی و تقویتی و وانگهی شماره آنها و تمایل گردهای خاموت و عدد و فواصل آنها از هم ( c.o.c) در پلان فنداسیون محاسبه و آورده شده است که توسط آن به شماری که در نقشه داده شده تمایل گردهایی طولی روی خرک یا زمین پیمان گرفته و به طول لازم برش داده میشوند و توسط خاموتها میل گردهای پایینی طولی و فوقانی به هم وصل می‌گردند و در ضمن آرماتورهای مش بندی هم بطول‌های لازم برش دیتا شده وبه چهره شبکه بندی مجموعاً پیمان گرفته و توسط سیم آرماتور بندی بسته شده و در محل زیر ستونها قرار می‌گیرند بعد از اینکه آرماتور بندی قسمتی از کلاف پایینی حاضر شد آن را در محل پیمان داده و قالب بندی را انجام می‌دهند.
– اجرای ریشه‌ها (در ساختمانهای بتنی) :
در سازه‌های بتنی می‌بایست مطابق با نقشه‌های اجرایی، ریشه ستونها، دیوارهای برشی و مواردی از این قبیل را نیز در اثناء آرماتور بندی فونداسیون سازه بتنی اجرا کرد و سپس اقدام به بتن ریزی فونداسیون نمود.
قالب بندی :
۱– قالب آجری :
که بهترین حالات قالب بندی است زیرا بعد از بتن ریزی مجدد می‌توان از آجرها کاربرد کرد و در ضمن شکل پذیری بالای آن قابلیت عمده ای برای قالب آجری به حساب می‌آید بدین ترتیب که به عرض مورد عقیده وانگهی بلندی در عقیده گرفته شده برای فنداسیون یک دیوار آجری معمولاً ۲۰cm اجرا می‌کنند و قسمتهای داخلی آن را با پلاستیک می‌پوشاند الی آب بتن توسط آجرها جذب شده هم آجرها بعداً راحتر از بتن جذب شوند ولی برای کلافهای قایم و فوقانی از قالب آجری نمی‌توان استفاده کرد
۲– قالب تخته ای :
که اغلب برای کلافهای قایم و بالایی باره کاربرد قرار می‌گیرد و برای کلافهای تحتانی هم اگر مقرون به صرفه باشد و همچنین قالب تخته ای موجود باشد می‌توان بهره‌گیری کرد و تخته‌ها پیش از قالب بندی روغن کاری میشوند الی هم آب بتن توسط تخته‌ها جذب نشود هم قالب‌ها آسان تر از بنتن جدا شوند که همان شغل پلاستیک در قالب آجری را اتمام می‌دهد.
۳– قالب فلزی :
از قالب فلزی هم می‌تولن برای کلاف زیرین کاربرد کرد اما برای پروژه‌های حقیر مقرون به صرفه نیست این قالب‌ها هم قبل بسته شدن روغن کاری میشوند ولی در اینجا جذب آب سایر مد نظر نیست.
حالتی هم است که خاک منطقه به عنوان قالب عمل میکند در این موارد پی را به عرض و عمق مورد عقیده کند پس دیواره‌های پی را با پلاستیک می‌پوشانند و زمین خود نقش قالب را ایفا میکند و نیازی به قالب نیست و عایق بندی به دلیل این است که آب بتن جذب نشده و نسبت آب به سیمان بتن تغییر نکند.
بتن ریزی فنداسیون :
در ساختمانهای کوچک بتن ریز ی توسط دست وبدون ویبراتور و بتو مذکر سپریدن می‌گیرد و طرح اختلاط بتن در اینجا نقشی ندارد و گارگران به چهره تخمینی میزان شن و ماسه و سیمان و حتی عامل مؤثر بتن یعنی آب تعیین و بتن را جاسازی و حاضر می‌کنند و بتن ریزی به چهره تکه تکه انجام می‌گیرد و در برخی موارد بتن قسمتی از کلدف ریخته شده و پس از چند روز فاصله قسمتهای سایر اجرا میشود که یک عیب بزرگ برای سرنوشت مهمی‌از یک ساختمان به احصاییه می‌رود در ساختمانهای با اهمیت‌های بیشتر شاهد طرح درهمی بتن تخمینی و بتونر هستیم بدین صورت که میزان شن وماسه برای یک کیسه و محاسبه شده وآن را به وزنی که یک بیل معمولی می‌تواند از شن یا ماسه برداشته شود بخش می‌کنند و تعداد بیلهایی که از شن وماسه باید در انبار- انباشتگاه بتونر برای یک کیسه سیمان ریخته شود مشخص میشود و میزان آب را هم به وزن یک سطل بخش کرده و شمار سطل‌های آب برای یک کیسه سیمان ۵۰ کیلو گرمی‌به دست می‌آید به طور نمونه : ۳۵ بیل شن، ۴۰ بیل ماسه، ۱کیسه سیمان و دو سطل آب نمو نه ای از طرح اختلات بتنی برای یک ساختمان با اهمیت که از لحاظ شغل بری یک ساختمان مسکونی آپارتمانی بود می‌توان نام برد.
نصب بیس پلیتها (در ساختمانهای فلزی) :
با پروا به آکس بندی که در پلان فنداسیون چهره پذیرفته ودر آن که ارتفاع دیتا شده است در چندین نقطه از پی ساختمان میگردهایی را می‌کارد و توسط شیلنگ تراز به بلندی دیتا شده در پلان فنداسیون که معمولاً آن را با (۰ ۰. ۰ ± ) نمایش می‌دهند علامت‌ها ی را می‌زنند که کد ارتفاع( ۰. ۰ ± ) یا از زمین کناری بلند تر است در آن چهره بلندی مربوط به زمین با علامت منفی نوشته شده و یا ذیل تر از زمین کناری است. که درآن صورت با علامت مثبت نوشته میشود.
پس ازآن که علامت گذاری تمام شد بر بر پایه آکسی در نقشه آورده شده ریسمانی در یک آکس طولی و یک آکس عرض می‌بندند به طوری در محل قرار گیری بیس پلیتها دو ریسمان کاملاً بر هم عمود باشند که محل تصادف دو ریسمان میانی بیس پلیت خواهد بود و ریسمانها در اینجا نقش تراز راهم بازی می‌کنند چون دو طرف طناب به یک تراز بسته شده است با پیشه تمام بیس پلیتهای یک آکس کاملاً به موازات هم و در تر از یکدیگر قرار می‌گیرند زیرا اگر بیس پلیتها در یک تراز نباشند به همان ترتیب سقف ساختمان نیز تراز نخواهد بود و این یک ایراد کبیر برای ساختمان به شمار می‌رود.
بعد از عملیات بتن ریزی بیس پلیت ها مجدداً باز و مجدد ملات نرمه ذیل آن می‌ریزند و بدست پیچها تراز می‌کنند یعنی عملیات هواگیری سپریدن می‌دهند چون گمان کردن دارد هنگام بتن ریزی بتن کاملاً ذیل پلیت را پر نکرده باشد.
انواع فونداسیون:
۱) فونداسیون منفرد یا تک :
با توجه به کاربری ساختمان ها، بارهای وارده به ساختمان و مکانیک و ثبات خاک تحتانی واینکه ساختمان در ناحیه زمین لرزه خیز پیمان دارد یا نه عرض و ارتفاع و طول پی پایین هر ستون مشخص میشود که یک مکعب است و این پی‌ها بدست کلافهای افقی که معمولاً از مقطع کوچکتری برخودارند به هم وصل میشوند تا پی ساختمان پیوسته و یکنواخت عمل کند و بعد عملیات آرماتور بندی و مش بندی بر اساس آنچه در ساختمان بنایی داخل ضیح داده شد انجام می‌پذیرد .
۲) فونداسیون نواری :
در اینجا چیزی به اسم شناژ نداریم و پهنا و ارتفاع مقطع چه زیر بتن و چه در قسمتهای دیگر یکسان است ولی در گونه یک طرفه، همانطور که از اسمش پیدا است در یک جهت پی منفرد ولی در جهت نواری است .
۳) فونداسیون مفصل :
در برخی موارد بر اساس بارهای وارده به ساختمان بسیار و اینکه ناحیه زمین لرزه خیز و یا خاک سست باشد یا پایداری کافی ندارد پهنا پی‌های نواری دو طرفه یا مشبک به قدری بزرگ میشود که ناچار وجود کل کف ساختمان آرماتور بندی وبتون ریزی کنیم که به آن پی گسترده گفته میشود. ودر مناطق ما برای ساختمانهای بزرگ از این نوع پی کاربرد میشود.
بزرگترین خانه های دنیا